“งานช่างฝีมือประดับมุก” ศิลปหัตถกรรมชั้นสูงของไทย

%e0%b8%a7%e0%b8%b1%e0%b8%99%e0%b8%a5%e0%b8%b0%e0%b8%9a%e0%b8%97

ศิลปะการตกแต่งที่มีความวิจิตรงดงามปรากฏอยู่บนบานประตูหน้าต่างของพระอุโบสถวิหารหรือพระบรมมหาราชวัง รวมถึงบนภาชนะเครื่องใช้ของพระสงฆ์ เช่น ตู้  พระมาลัย  ธรรมาสน์  ตะลุ่ม พานแว่นฟ้า  กล่องใส่หมากพลู  เป็นต้น โดยมีลวดลายประดับตกแต่งจำพวกลายกนก  ลายกระจัง  และลายก้านขด หรือแม้แต่เขียนเป็นภาพกินรี  ราชสีห์  คชสีห์  ประกอบตามส่วนต่าง ๆ  อาทิ  อนึ่งงานช่างนี้เป็นงานประณีต  มีความละเอียดอ่อนและใช้ฝีมือเป็นอย่างยิ่ง  จึงทำให้เป็นงานที่สิ้นเปลืองเวลาและมีราคาสูงตามไปด้วย  ดังนั้นงานช่างประดับมุกจึงไม่ค่อยมีผู้สนใจมาเรียนรู้มากนักจะมีก็แต่ช่างผู้มีใจรักจริงๆ เท่านั้น ปัจจุบันถึงแม้จะมีผู้เห็นคุณค่าได้ลงมือทำงานช่างประดับมุกอย่างจริงจังเป็นล่ำเป็นสัน  แต่ทว่าฝีมือไม่อาจเทียบเคียงกับผลงานในอดีตได้

งานช่างประดับมุกถือว่าเป็นของใช้ชั้นสูงเพื่อเชิดชูความมีตำแหน่งฐานะ ในอดีตจะใช้กันในแวดวงจำกัดของสถาบันกษัตริย์ชนชั้นสูง  และหมู่สงฆ์ทั้งหลายเท่านั้น  จึงทำให้งานช่างประเภทนี้ไม่แพร่หลาย  อีกทั้งเป็นงานช่างที่ต้องอาศัยฝีมือความละเอียดรอบคอบความมุมานะพยายามเป็นอย่างสูง  เพราะว่าลวดลายต่างๆ ของลายประดับมุกมีความละเอียด ช่างประดับมุกต้องอาศัยความสามารถความชำนาญในการสร้างแม่ลายให้เข้ากับสีที่จะประดับมุก ไม่ว่าจะเป็นภาชนะหรือบนบานประตูหน้าต่างไปจนถึงโต๊ะเตียงก็ตาม  ยิ่งถ้าเป็นภาชนะมีเหลี่ยมมุมโค้งเว้าด้วยแล้วการสร้างลายและการประดับมุกไปตามส่วนนั้นๆ ก็ยิ่งทำได้ยาก อย่างไรช่างไทยก็ได้สร้างศิลปหัตถกรรมหรือผลงานประณีตศิลป์ขั้นสูงได้มาก  มีหลักฐานปรากฏตามวัดวาอาราม  หรือในพระบรมมหาราชวังมากมาย  แต่เป็นที่น่าเสียดายที่งานช่างประดับมุก  ณ  สถานที่นั้นขาดการดูแลเอาใจใส่  ดูแลรักษาจึงทำให้ลวดลายของมุกที่ประดับไว้จากที่เคยงดงามมาแต่อดีตดูคร่ำมัวลงไป  จนบางแห่งเลอะเลือนจนเกือบมองไม่เห็นลวดลายที่มีคุณค่าเหล่านั้น

งานช่างฝีมือประดับมุก มีประวัติความเป็นมาอย่างไรยังไม่ทราบหลักฐานแน่ชัดเพราะไม่เคยมีหลักฐานหรือจารึกใดๆ  เลยว่าชนชาติไทยเริ่มคิดค้นประดิษฐ์งานมุกได้เมื่อไหร่ หรือได้รับอิทธิพลจากชาติใด  อย่างเช่น  จีน  เวียดนาม  หรือญี่ปุ่น  ซึ่งก็มีการนำเปลือกหอยมุกมาใช้ประโยชน์ในงานศิลปกรรมเหมือนกับไทย  แต่วิธีการประดับและลวดลายนั้นแตกต่างจากไทยโดยสิ้นเชิง  อย่างไรก็ตามจากหลักฐานทางโบราณคดีของการนำเปลือกหอยมาประดับตกแต่งเป็นลวดลายที่เก่าที่สุด  พบว่าสมัยทวารวดีมีการใช้มุกประดับเป็นลวดลายการตกแต่งอยู่บนปูนปั้นบนโบราณสถานที่ตำบลคูบัว  อำเภอเมืองราชบุรี  มีอายุประมาณศตวรรษที่  ๑๒  นับได้ว่าเป็นหลักฐานที่เก่าที่สุด  สมัยเชียงแสนลงมาก็มีการฝังมุกที่พระเนตรของพระพุทธรูปกระทั่งถึงสมัยกรุงศรีอยุธยา  จึงพบงานช่างประดับมุกชนิดใช้รักเป็นตัวเชื่อมเช่นปัจจุบัน  มีหลักฐานเก่าแก่ที่สุดคือ  ตู้พระไตรปิฏกประดับมุกอยู่ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร

ศิลปะการออกแบบและตกแต่งอาหารแบบสร้างสรรค์

iq1719139246ac1733f8a8388635b8600fการออกแบบตกแต่งอาหาร เป็นการนำเอาศิลปะและความคิดสร้างสรรค์ตามแบบมาตรฐานสากลเพื่อมาปรับใช้กับอาหาร ทั้งนี้เพื่อให้เกิดมูลค่าเพิ่มและคุณค่าที่ช่วยสร้างความพึงพอใจได้ ประโยชน์สูงสุดที่สามารถก่อเกิดมูลค่าได้ โดยอาหารที่สวยงามจะถูกนำมาใช้ต่อไปเพื่อเชิงธุรกิจการค้า ซึ่งแนวคิดการออกแบบอาหารจะเน้นที่มีความสดใหม่  การนำเสนอความความเรียบง่ายที่ไม่ทำให้ดูรก แต่ทำให้มันเรียบหรูดูดีด้วยตัวของมันเอง เนื่องจากอาหารไทยเป็นอาหารที่มาจากชาววังและได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายเพราะมีความจัดจ้านของสีสันและรสชาติที่หลากหลาย สิ่งหนึ่งที่การออกแบบอาหารต่างจากการออกแบบสาขาอื่นๆ คือ มีความอ่อนไหวต่อการยอมรับสูง ไอเดียที่แปลกใหม่แม้จะใช้ได้ดีในทางปฏิบัติก็อาจจะถูกปฏิเสธจากผู้บริโภคได้ง่ายๆ การจะสร้างความสำเร็จให้แก่การออกแบบควรจะต้องทำความเข้าใจกับกลุ่มที่เป็นเป้าหมายในการออกแบบของเราให้ดีพอสมควร

อาหารนอกจากสนองความต้องการทางกายของมนุษย์แล้ว อาหารยังสนองความต้องการทางด้านจิตใจ สังคมและวัฒนธรรม ดังนั้นในการบริโภคอาหารผู้จัดอาหารจึงต้องใช้ศิลปะในการสร้างสรรค์ตกแต่งอาหารเพื่อให้อาหารเป็นเครื่องจรรโลงใจในขณะเดียวกันศิลปะเกี่ยวกับการอาหาร ก็มีองค์ประกอบศิลปะที่นำมาเกี่ยวข้องในการจัดอาหาร ความก้าวหน้าในการออกแบบอาหารนั้นเป็นส่วนผสมระหว่างศิลปะ เทคโนโลยี และพฤติกรรมทางสังคม ผลิตภัณฑ์อาหารที่ได้รับการออกแบบอย่างดีนั้นจะมีสัดส่วนของมิติเหล่านี้โดดเด่นกว่าผลิตภัณฑ์ทั่วไป อาหารสามารถถูกออกแบบได้ในขอบเขตที่หลากหลาย ตั้งแต่องค์ประกอบที่พื้นฐานมากๆ อย่างรูปทรง สีสันของอาหาร ไปสู่รูปแบบของอาหาร จนถึงระดับที่กว้างขวางซับซ้อนอย่างการออกแบบประสบการณ์โดยรวมของผู้กิน

อาหารที่สวยจริงต้องเริ่มต้นจากการคัดสรรวัตถุดิบที่สดใหม่ ต้องทำให้วัตถุดิบคงสภาพเดิมให้มากที่สุด นั่นคือ สีสัน รูปทรง คือให้ผู้บริโภครู้ว่าวัตถุดิบที่นำมาปรุงนั้นคืออะไร ไม่ใช่ทำจนเสียสภาพ ขาดความสดใหม่ไป ภาชนะจานชามทำให้อาหารเป็นพระเอกได้ สำหรับผู้ที่ทำร้านอาหาร การนำเสนอภาพให้สวยงามของอาหารเป็นสิ่งสำคัญ ภาชนะจึงควรใช้ สีขาวเพราะอาหารไทยมีสีสันและรสชาติหลากหลาย สีสันของภาชนะจะต้องไม่ไปรบกวนสีของส่วนผสมได้เลย การประดับตกแต่งหัวจานถือว่าการมีงานแกะสลัก ดอกไม้ประดับอาหาร เป็นการรบกวนอาหารในจานอย่างยิ่ง

การสร้างสรรค์งานศิลปะเป็นการถ่ายทอดความงามผ่านสื่อวัสดุต่าง ๆ

1เมื่อเราพูดถึงศิลปะเรามักจะหมายถึง ความงาม แต่ความงามในที่นี้เป็นเรื่องของคุณค่าที่เป็นคุณค่าทางสุนทรียะ  แตกต่างจากคุณค่าทางเศรษฐกิจ ที่เป็นราคาของวัตถุแต่เป็นคุณค่าต่อจิตใจ ความงามเกิดขึ้นด้วยอารมณ์ มิใช่ด้วยเหตุผลความคิดหรือข้อเท็จจริงคนที่เคร่งครัดต่อเหตุผลหรือเพ่งเล็งไปที่คุณค่าทางวัตถุจะไม่เห็นความงาม คนที่มีอารมณ์ละเอียดอ่อนไหวจะสัมผัสความงามได้ง่ายและรับได้มากความงามให้ความยินดี ให้ความพอใจได้ทันทีโดยไม่ต้องมีเหตุผล  ความยินดีนั้นเกิดขึ้นเองโดยไม่มีการบังคับ ความงามนั้นเกี่ยวข้องกับวัตถุก็จริง แต่มิได้เริ่มที่วัตถุมันเริ่มที่อารมณ์ของคน ดังนั้น ความงามจึงเป็นอารมณ์ เป็นสุขารมณ์หรือเป็นอารมณ์ที่ก่อให้เกิดความสุน เป็น 1 ใน 3 สิ่งที่ก่อให้เกิดความสุขกับมนุษย์ ซึ่งได้แก่ ความดี ความงามและความจริง ผู้ที่ยอมรับและเห็นใน คุณค่าของทั้งสามสิ่งนี้ จะเป็นผู้มีความสุข   เนื่องจากความงามเป็นอารมณ์เป็นสิ่งที่อยู่ในความรู้สึกนึกคิดความงามจึงเป็นนามธรรม ดังนั้น การสร้างสรรค์งานศิลปะก็เป็นการถ่ายทอดความงามผ่าน สื่อวัสดุต่าง ๆ ออกมา เพื่อให้ผู้อื่นได้สัมผัส ได้พบเห็นได้รับรู้สื่อต่าง ๆ จะเป็นตัวกระตุ้นให้ผู้ชม เกิดอารมณ์ทางความงามที่แตกต่างกันตามค่านิยมของแต่ละบุคคลความงามไม่ใช่ศิลปะ เนื่องจากว่าความงามไม่จำเป็นต้องเกิดจากสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น ในธรรมชาติก็มีความงามเช่นกัน เช่น บรรยากาศขณะที่พระอาทิตย์ขึ้น หรือตกดิน ความสวยงามสดชื่นของดอกไม้ ทิวทัศน์ธรรมชาติต่าง ๆ เป็นต้น งานศิลปะที่ดีจะให้ความพึงพอใจในความงามแก่ผู้ชมในขั้นแรกและจะให้ความสะเทือนใจที่คลี่คลายกว้างขวางยิ่งขึ้นด้วยอารมณ์ทางสุนทรียะของผลงานศิลปะนั้นในขั้นต่อไป ความงามในงาน ศิลปะออกเป็น 2 ประเภท คือ

ความงามทางกายเป็นความงามของรูปทรงที่กำหนดเรื่องราว หรือเกิดจากการ ประสานกลมกลืนกันของทัศนธาตุ เป็นผลจากการจัดองค์ประกอบทางศิลปะ ความงามทางใจ ได้แก่ ความรู้สึก หรืออารมณ์ที่แสดงออกมาจากงานศิลปะหรือ ที่ผู้ชมสัมผัสได้จากงานศิลปะนั้น ๆ ในงานศิลปะชิ้นหนึ่ง ๆ มีความงามทั้ง 2 ประเภทอยู่ร่วมกันแต่อาจแสดงออกอย่างใดอย่างหนึ่งมากน้อยขึ้นอยู่กับประเภทของงาน เจตนาของผู้สร้างและการรับรู้ของผู้ชมด้วย ดังนั้น จึงอาจสรุปได้ว่า “ศิลปะเป็นสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นจากความคิดสร้างสรรค์เพื่อให้เกิดความงาม และความพึงพอใจ” ที่มนุษย์ได้สร้างสรรค์สืบเนื่องกันมาตั้งแต่อดีตอันยาวนานจนถึงปัจจุบันและจะสร้างสรรค์สืบต่อไปในอนาคตให้อยู่คู่กับเผ่าพันธุ์มนุษย์ไปตราบนานเท่านานโดยมีการ สร้างสรรค์ พัฒนารูปแบบต่าง ๆ ออกไปอย่างมากมายไม่มีที่สิ้นสุด

ศิลปะกับการบําบัดผู้ป่วย

การแพร่หลายของศิลปะบําบัด ในโลกยังมีไม่มากเท่าที่ควร โดยจะพบมากที่สาธารณรัฐเยอรมนี สหรัฐอเมริกา สำหรับในด้านเอเซีย จะพบได้ที่ญี่ปุ่นและเกาหลี ทั้งนี้การแพร่หลายในประเทศไทยยังมีไม่มากนัก เนื่องจากยังไม่มีหลักสูตรการเรียนการสอนโดยตรงและนักศิลปะบําบัด เนื่องจากผู้เชี่ยวชาญที่จบโดยตรงยังมีน้อยมาก ในปัจจุบันจะเห็นว่ามีโรงพยาบาลบางแห่งได้มีการนําดนตรีมาใช้ในการขับกล่อมผู้ป่วยและญาติ ในระหว่างรอตรวจหรือรอรับยาเพื่อผ่อนคลายความตึงเครียด ซึ่งมีทั้งรูปแบบการเปิดเทปและการแสดงสดของนักดนตรี ทั้งดนตรีไทยและดนตรีสากล ซึ่งเป็นการเริ่มต้นที่ดีและในอนาคตจะพัฒนาไปสู่การนําไปใช้เพื่อการบําบัด เพื่อช่วยลดความเจ็บปวด ช่วยลดการใช้ยาระงับปวดลงด้วย ในปัจจุบันศิลปะบําบัด มีการนํามาใช้ในกลุ่มบุคคลที่มีความต้องการพิเศษ กลุ่มบกพร่องทางพัฒนาการ สติปัญญา ออทิสติกและในกลุ่มเด็กที่มีปัญหาด้านอารมณ์ จิตใจ พฤติกรรมต่างๆ เนื่องจากสามารถช่วยเสริมสร้างพัฒนาการด้านต่างๆ บรรเทาปัญหาทางด้านอารมณ์ จิตใจ และพฤติกรรมได้เป็นอย่างดี ดังนั้น การพัฒนาหลักสูตรการฝึกอบรมด้านศิลปะบําบัด เพื่อสร้างนักวิชาชีพด้านศิลปะบําบัดที่มีคุณภาพและเพียงพอ สามารถตอบสนองต่อความต้องการที่เพิ่มมากขึ้นและพร้อมรับการเปลี่ยนแปลงของสังคมไทยได้ด้วย

ผลดีของการนำศิลปะบำบัดมาใช้กับการรักษา ประกอบไปด้วย

– การวาดภาพทำให้รู้ถึงเหตุการณ์ที่เป็นตัวกระตุ้นซึ่งก่อให้เกิดบาดแผลทางจิตใจ

– สามารถนำมาใช้เพื่อนำเข้าสู่เป้าประสงค์ตามที่กำหนดไว้

– เพิ่มการแสดงออกด้วยการวาดภาพและการใช้คำพูดร่วมกัน

– สามารถนำเอาภาพวาดมาเป็นเครื่องมือเพื่อการสื่อสารภายในกลุ่ม

– ผลิตผลเป็นสิ่งที่ช่วยเพิ่มคุณค่าแห่งตน

– ให้โครงสร้างกับกลุ่มในลักษณะที่เป็นรูปธรรมได้ง่าย

– การแสดงออกของความคิด ความรู้สึกอย่างเป็นธรรมชาติ

– ผู้เข้าร่วมกลุ่มรู้สึกลดภาวะของการถูกคุกคามลงไปได้มาก

นอกจากนี้ ยังมีการผ่อนคลายความเครียดด้วยศิลปะและเสียงเพลง โดยนําไปใช้กับงานศัลยกรรมออร์โทพีดิกส์ ซึ่งคนไข้ที่ได้รับการผ่าตัดกระดูกต้องนอนพักรักษาตัวในโรงพยาบาลเป็นเวลาหลายวัน นักวิจัยได้ให้คนไข้ฟังเพลงและแขวนรูปภาพสวยๆ ไว้บนผนัง โดยสับเปลี่ยนรูปภาพเสมอ  เนื่องจากช่วยลดความปวดได้น้อยลง และใช้เวลาพักฟื้นในโรงพยาบาลน้อยลงด้วย

ลักษณะของภาพจิตรกรรมและงานจิตรกรรมที่นิยมสร้างสรรค์ขึ้นในปัจจุบัน

9

จิตรกรรมเป็นผลงานศิลปะที่แสดงออกด้วยการขีดเขียน การวาดและระบายสี เพื่อให้เกิดภาพเป็นงานศิลปะที่มี 2 มิติ เป็นรูปแบน ไม่มีความลึกหรือนูนหนาแต่สามารถเขียนลวงตาให้เห็นว่ามีความลึกหรือนูนได้ ความงามของจิตรกรรมเกิดจากการใช้สีในลักษณะต่าง ๆ กัน องค์ประกอบสำคัญของงานจิตรกรรม คือ ผู้สร้างงาน หรือ ผู้วาด เรียกว่า จิตรกร วัสดุที่ใช้รองรับการวาด เช่น กระดาษ ผ้า ผนัง ฯลฯ สี เป็นสิ่งที่แสดงออกถึงเนื้อหา เรื่องราวเกี่ยวกับผลงาน งานจิตรกรรมเป็นงานศิลปะที่เก่าแก่ดั้งเดิมของมนุษย์ เริ่มตั้งแต่การขีดเขียนบนผนังถ้ำบนร่างกายบนภาชนะเครื่องใช้ต่างๆ จนพัฒนามาเป็นภาพวาดที่ใช้ประดับตกแต่งในปัจจุบัน การวาดภาพเป็นพื้นฐานของงานศิลปะทุกชนิด ผู้สร้างสรรค์งานจิตรกรรมเรียกว่า จิตรกร งานจิตรกรรม แบ่งออกได้ 2 ชนิด คือ การวาดเส้น เป็นการวาดภาพโดยใช้ปากกาหรือดินสอ ขีดเขียนลงไปบนพื้นผิววัสดุรองรับเพื่อให้เกิดภาพ การวาดเส้น คือ การขีดเขียนให้เป็นเส้นไม่ว่าจะเป็นเส้นเล็กหรือเส้นใหญ่ ๆ มักมีสีเดียวแต่ การวาดเส้นไม่ได้จำกัดที่จะต้องมีสีเดียว อาจมีสีหลายๆ สีก็ได้การวาดเส้นจัดเป็นพื้นฐานที่สำคัญของงานศิลปะแทบทุกชนิด อย่างน้อยผู้ฝึกฝนงานศิลปะควรได้มีการฝึกงานวาดเส้นให้เชี่ยวชาญเสียก่อน ก่อนที่จะไปทำงานด้านอื่น ๆ ต่อไป การระบายสี เป็นการวาดภาพโดยการใช้พู่กัน หรือแปรงหรือวัสดุอย่างอื่นมาระบายให้เกิดเป็นภาพการระบายสีต้องใช้ทักษะการควบคุมสีและเครื่องมือมากกว่าการวาดเส้นผลงานการระบายสีจะสวยงามเหมือนจริงและสมบูรณ์แบบมากกว่าการวาดเส้น

งานจิตรกรรมที่นิยมสร้างสรรค์ขึ้นมีหลายลักษณะดังนี้ คือ ภาพหุ่นนิ่ง เป็นภาพวาดเกี่ยวกับสิ่งของเครื่องใช้หรือวัสดุต่างๆ ที่ไม่มีการเคลื่อนไหวเป็นสิ่งที่อยู่กับที่ภาพคนทั่วไปแบ่งได้ 2 ชนิด คือภาพคน เป็นภาพที่แสดงกิริยาท่าทางต่าง ๆ ของมนุษย์ โดยไม่เน้นแสดงความเหมือนของใบหน้าภาพคนเหมือนเป็นภาพที่แสดงความเหมือนของใบหน้าของคน ๆ ใดคนหนึ่งภาพสัตว์ แสดงกิริยาท่าทางของสัตว์ทั้งหลาย ในลักษณะต่าง ๆภาพทิวทัศน์ เป็นภาพที่แสดงความงาม หรือความประทับใจในความงาม ของธรรมชาติ หรือสิ่งแวดล้อม ของศิลปินผู้วาด ภาพทิวทัศน์ยังแบ่งเป็นลักษณะต่าง ๆ ได้อีก คือภาพทิวทัศน์ผืนน้ำ หรือ ทะเล ภาพทิวทัศน์พื้นดิน ภาพทิวทัศน์ของชุมชนหรือเมือง ภาพประกอบเรื่องเป็นภาพที่เขียนขึ้นเพื่อบอกเล่าเรื่องราว หรือถ่ายทอดเหตุการณ์ต่าง ๆ ให้ผู้อื่นได้รับรู้ โดยอาจเป็นทั้งภาพประกอบเรื่องในหนังสือ พระคัมภีร์ หรือภาพเขียนบนฝาผนังอาคาร สถาปัตยกรรมต่าง ๆ และรวมถึงภาพโฆษณาต่างภาพองค์ประกอบ เป็นภาพที่แสดงความสัมพันธ์ขององค์ประกอบของศิลปะและลักษณะในการจัดองค์ประกอบเพื่อให้เกิดความรู้สึกต่าง ๆ ตามความต้องการของผู้สร้างโดยที่อาจไม่เน้นแสดงเนื้อหาเรื่องราวของภาพหรือ แสดงเรื่องราวที่มาจากความประทับใจ โดยไม่ยึดติดกับความเป็นจริงตามธรรมชาติชนิดนี้ ปรากฏมากในงานจิตรกรรมสมัยใหม่ ภาพลวดลายตกแต่งเป็นภาพวาดลวดลายประกอบเพื่อตกแต่งสิ่งต่าง ๆ ให้เกิดความสวยงามมากขึ้น เช่น การวาดลวดลายประดับอาคาร สิ่งของเครื่องใช้ ลวดลายสัก ฯลฯ

 

การใช้ศิลปะบำบัดเพื่อช่วยในการเยียวยาผู้ป่วย

3

ศาสตร์อย่างหนึ่งที่ช่วยปรับสมดุลข้างในจิตใจของผู้ที่เสียสมดุลให้กลับมาสู่โลกปกติ หรือภาวะที่กลับคืนมาสู่ความเป็นตัวเอง ซึ่งการเสียสมดุลในชีวิตนั้นสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศ ทุกวัย ไม่ว่าจะเป็นเด็ก ผู้ใหญ่ หรือคนชรา และมาจากหลายๆ สาเหตุที่แตกต่างกัน จนทำให้สุขภาพกายและสุขภาพจิตแย่ลง เช่น เกิดภาวะความเครียดหรืออาการเจ็บป่วยบางอย่าง หรือเป็นมะเร็งระยะสุดท้าย หรือติดยาเสพติด เป็นต้น นอกจากนี้เรายังใช้ศิลปะในการบำบัดกับเด็ก 2 กลุ่มใหญ่คือ กลุ่มเด็กพิเศษ เช่น ออทิสติก แอสเพอเกอร์ ดาวน์ซินโดรม และกลุ่มเด็กที่มีปัญหาด้านพฤติกรรมหรืออารมณ์

ศิลปะนั้นสามารถเป็นเครื่องมือปลอบประโลมและขับกล่อมจิตใจ หันเหความสนใจออกจากความเจ็บปวดและความกังวล การประกอบกิจกรรมเชิงสร้างสรรค์ยังช่วยเพิ่มความมั่นใจในตนเอง เพิ่มความรู้สึกถึงคุณค่าของตนเอง และแรงขับเคลื่อนสำหรับชีวิต ศิลปะไม่เชิงเป็นรูปแบบหนึ่งของการสื่อสาร แต่เป็นเสียงที่สะท้อนออกมาจากภายใน ศิลปะไม่เพียงแค่เป็นการเปิดช่องทางการสื่อสารระหว่างโลกภายในและโลกภายนอก ประสบการณ์ต่อประสบการณ์ คนสู่คน ผู้ดูแลกับผู้ป่วย แต่ศิลปะถือเป็นเครื่องมือที่สามารถใช้ในการบำบัดเยี่ยวยาตนเองได้จริง

ศิลปะบำบัด เป็นกระบวนการสร้างสรรค์ในการทำศิลปะนั้นเป็นการเยียวยาและยกระดับชีวิตให้ดีขึ้น และเป็นการสื่อสารความคิดความรู้สึกในรูปแบบที่ปราศจากคำพูด เช่นเดียวกับการบำบัดทางจิตวิทยารูปแบบอื่นๆหรือจิตวิทยาการปรึกษา มันถูกใช้เพื่อส่งเสริมการงอกงามทางจิตใจของแต่ละบุคคล ช่วยให้เข้าใจตนเองมากขึ้น และช่วยในการบำบัดรักษาทางด้านอารมณ์ คนทุกคนมีศักยภาพในการที่จะแสดงออกในเชิงสร้างสรรค์ และชิ้นผลงานนั้นไม่สำคัญเท่ากับกระบวนการเชิงบำบัดที่เกี่ยวข้อง ความสำคัญมิได้เจาะจงอยู่ที่คุณค่าทางสุนทรียศาสตร์ของการทำศิลปะแต่อยู่ที่การนำพาความต้องการการบำบัดของบุคคลให้ได้แสดงออก

การทำศิลปะบำบัด

1) Established rapport เป็นขั้นแรกของการบำบัด สร้างสัมพันธภาพระหว่างผู้บำบัดกับผู้รับการบำบัด ซึ่งรวมถึงการประเมินสภาพปัญหา และวางแผนการบำบัดรักษาด้วย
2) Exploration เป็นขั้นของการสำรวจ ค้นหา วิเคราะห์ปมปัญหา ความขัดแย้งภายในส่วนลึกของจิตใจ
3) Experiencing เป็นขั้นการบำบัด โดยดึงประสบการณ์แห่งปัญหาขึ้นมาจัดเรียง ปรับเปลี่ยน แก้ไขใหม่ ในมุมมองและสภาวะใหม่
4) Empowerment เป็นขั้นสุดท้ายของการบำบัด โดยเสริมสร้างความภาคภูมิใจในตนเอง และให้โอกาสแห่งการเปลี่ยนแปลง

ศิลปะสมัยใหม่ที่พัฒนามาจากวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ทัศนศิลป์ที่เปลี่ยนแปลงลักษณะรูปแบบศิลปะจากอดีตที่ปรากฏและสืบต่อกันมานาน ไปสู่ลักษณะรูปแบบศิลปะที่แปลกใหม่จากเดิมด้วยเหตุผลและเงื่อนไขอันหลากหลาย โดยพิจารณาทั้งรูปแบบ เนื้อหา และเทคนิค ดังนั้นจุดเริ่มต้นของทัศนศิลป์สมัยใหม่ของตะวันตก นักวิชาการด้านทัศนศิลป์ส่วนใหญ่ได้ถือเอาทัศนศิลป์แบบอิมเพรสชันนิสม์เป็นจุดเริ่มต้น เนื่องจากความเจริญทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มีผลทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางศิลปะอย่างขนานใหญ่ ทั้งรูปแบบและจุดประสงค์ โดยเฉพาะสร้างสรรค์งานจิตรกรรม ศิลปินยุคใหม่ต่างพากันปลีกตัวออกจากการยึดหลักวิชาการ ซึ่งเป็นกฎเกณฑ์ที่มีรากฐานมาจากศิลปะกรีกและโรมัน มาใช้ความรู้สึกนึกคิดและความคิดสร้างสรรค์ของแต่ละคนอย่างอิสระ แยกศิลปะออกจากศาสนาโดยสิ้นเชิง ศิลปะจึงเป็นเรื่องส่วนตัวของบุคคลอย่างแท้จริง

งานศิลปะสมัยใหม่ เป็นรูปแบบเฉพาะของศิลปินแต่ละคน เน้นความเป็นตัวของตัวเองของศิลปินแต่ละกลุ่มซึ่งมีมากมายหลายกลุ่ม แต่ละกลุ่มก็มีแนวคิด เทคนิค วิธีการที่แตกต่างกันออกไปอย่างหลากหลาย บ้างก็สะท้อนสภาพสังคม บ้างก็แสดงมุมมองบางอย่างที่แตกต่างออกไป บ้างก็แสดงภาวะทางจิตของศิลปิน และกลุ่มชน บ้างก็แสดงความประทับใจในความงามตามธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ซึ่งได้มีการนำเอาวัสดุอุปกรณ์แบบใหม่ ๆรวมถึงเครื่องจักรกลเข้ามาใช้ในการสร้างสรรค์งานมากขึ้น การบริโภคหรือการสนับสนุนงานศิลปะไม่จำกัดอยู่ที่ชนชั้นสูง ขุนนาง หรือผู้ร่ำรวยเท่านั้น แต่ยังตอบสนองต่อประชาชนทั่วไปอีกด้วย

ศิลปะสมัยใหม่ของไทย ซึ่งเป็นแบบที่มีความแตกต่างกันจนยากที่จะกล่าวอย่างผิวเผินได้ วัสดุและเทคนิคใหม่ๆ รวมทั้งการเปลี่ยนแปลงโลกทัศน์อย่างรวดเร็ว พร้อมทั้งผลผลิตของเครื่องจักรกล ได้สะท้อนไปสู่งานศิลปะทำให้รูปแบบของศิลปะมีความหลายหลายมากยิ่งขึ้น ในขณะเดียวกันความรู้ทางด้านจิตวิทยาและวิชาฟิสิกส์ได้จัดแจงรูปแบบความคิดของศิลปินที่มีต่อมนุษย์และโลกทางกายภาพขึ้นใหม่ อย่างไรก็ตามปรากฏการณ์ต่างๆเหล่านี้ไม่สามารถที่จะอธิบายให้เข้าใจอย่างง่ายๆได้ แม้ว่าแนวโน้มศิลปะหลายๆแบบจะได้พยายามลดคุณค่าแบบอย่างศิลปะส่วนตนไปบ้าง แต่แนวโน้มที่แพร่หลายไปนี้ก็เน้นหนักที่ความคิดริเริ่มเป็นสำคัญ ลักษณะสำคัญของงานศิลปะสมัยใหม่ จึงเป็นปฏิกิริยาที่ศิลปินแต่ละคนแสดงออกต่อโลก รอบตัว การค้นหาอาณาจักรความฝันเฟื่องของแต่ละคน การสร้างโลกทัศน์ใหม่ ของตัวเองจากวัสดุ และเทคนิควิธีการที่แปลกใหม่ไปจากเดิม

แท็บเล็ตเทคโนโลยีเพื่องานศิลปะและการออกแบบดิจิตอลระดับสูง


วิชาศิลปะเป็นวิชาหนึ่งที่หลายมักตั้งคำถามว่า จะใช้แทบเล็ตเป็นเครื่องมือเพื่อเรียนศิลปะได้อย่างไร เพราะแทบเล็ตเป็นเครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์ไม่ใช่วัสดุสำหรับการเรียนศิลปะที่ครูอาจารย์คุ้นเคย แต่ความจริงแล้ว Apps (หรือ Application) เกี่ยวกับศิลปะ (Art) ในแทบเล็ตสามารถช่วยให้เรียนศิลปะสนุกขึ้น เช่น การจับคู่สี การผสมสี ฯลฯ แทบเล็ตยังเป็นเครื่องมือในการออกแบบงานศิลปะ ซึ่งนักเรียนสามารถร่างแผนงานไว้บนกระดาษก่อน แล้วจึงลงมือทำจริง นักเรียนสามารถใช้ปากกา (stylus pen) สำหรับแทบเล็ตในการวาดภาพเพื่อให้เกิดความแม่นยำมากยิ่งขึ้น เมื่อนักเรียนวาดภาพเสร็จแล้ว ก็สามารถแบ่งปันผลงานของตนเองให้นักเรียนคนอื่นได้ชื่นชม วิพากษ์วิตารณ และเสริมแรงเพื่อนได้ด้วย

โรงเรียนสอนศิลปะหรือหลักสูตรศิลปะของคุณจะทำงานร่วมกับนักเรียนเพื่อสร้างทักษะ ดึงศักยภาพ และเตรียมพวกเขาให้พร้อมรับความสำเร็จในหน้าที่การงาน ไม่ว่าพวกเขาจะไล่ตามความฝันเกี่ยวกับแอนิเมชัน การพัฒนาเกม การออกแบบแฟชั่น การออกแบบผลิตภัณฑ์ ภาพยนตร์ การถ่ายภาพ และการออกแบบกราฟิกก็ตาม นักเรียนต้องมีความรู้ในเรื่องหลักสูตรที่ทดสอบตามเวลาและพื้นฐานวิชา เช่นเดียวกัน ทุกวันนี้เทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทสำคัญมากขึ้นเรื่อยๆ แท็บเล็ต Cintiq Companion, จอพร้อมปากกาเพื่อการสร้างสรรค์ Cintiq และแท็บเล็ต Intuos Pro ของเราคือองค์ประกอบสำคัญที่มอบการฝึกฝนและประสบการณ์ที่นักเรียนต้องการ

การริเริ่มนำกราฟิกแท็บเล็ตยยกระดับอิสระของการแสดงจินตนาการและเร่งการพัฒนาด้านการสร้างสรรค์ และจอพร้อมปากกาแบบเดียวกับที่บรรดามืออาชีพใช้กันในสตูดิโอและเอเจนซี่ชั้นนำของอุตสาหกรรมมาใช้กับนักเรียนศิลปะและการออกแบบที่เปี่ยมแรงบันดาลใจจะช่วยยกระดับอิสระของการแสดงจินตนาการและเร่งการพัฒนาด้านการสร้างสรรค์ การป้อนข้อมูลด้วยปากกาทำให้นักเรียนทำงานได้อย่างลื่นไหล ไม่ว่าพวกเขาจะวาดภาพ รังสรรค์การออกแบบใหม่ๆ สร้างโมเดล 3 มิติ หรือแก้ไขภาพถ่าย การนำผลิตภัณฑ์เพื่อการสร้างสรรค์ของเราไปใช้ในห้องเรียนให้ประโยชน์ที่สำคัญยิ่ง

– สอนให้นักเรียนใช้ผลิตภัณฑ์ที่พวกเขาจะนำไปใช้ในการประกอบอาชีพ
– รับประกันได้ว่านักเรียนจะมีเครื่องมือที่จำเป็นในการสร้างแฟ้มผลงานที่รวบรวมความสำเร็จในอาชีพ
– ดึงดูดนักเรียนที่มีคุณสมบัติเหมาะสมได้อย่างมากด้วยอุปกรณ์ที่ทันสมัย

ความสำเร็จของนักเรียนในหลักสูตรศิลปะของคุณขึ้นอยู่กับคำแนะนำของผู้สอนที่เปี่ยมทักษะ ความสามารถในการสร้างปฏิสัมพันธ์กับนักเรียน และการช่วยเหลือสนับสนุน เป้าหมายคือการช่วยให้ผู้สอนและนักเรียนศิลปะและการออกแบบประสบความสำเร็จให้ได้มากที่สุด

การนำเทคโนโลยีเข้ามาช่วยเสริมเติมแต่งในงานศิลปะ


เทคโนโลยีเป็นคำตอบทางผลิตผลของสังคมเมือง ศิลปะมีส่วนช่วยให้เทคโนโลยีต่างๆเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็น นาฬิกา รองเท้า กระเป๋า แว่นตา เสื้อผ้า รถยนต์ รถประจำทาง จ้กรยานยนต์ มีคำว่ารสนิยมเป็นความหมายเกี่ยวกับความงามในสิ่งของที่คนในสังคมนิยมใช้ โลกปัจจุบันเทคโนโลยีที่ทันสมัยคงได้แก่ คอมพิวเตอร์ซึ่งเข้ามาเกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันมากมายในระบบดิจิตอล ระบบรถไฟฟ้า โทรศัพท์มือถือและคอมพิวเตอร์พีซีหรือโน๊ตบุ๊ก การนำมาใช้อาศัยศิลปะเป็นสื่อในการเข้าถึงและสะท้อนคุณค่าของเทคโนโลยีให้ผู้สนใจได้สัมผัส ดังเช่นคอมพิวเตอร์โน๊ตบุ๊กที่มีความบางเฉียบสะท้อนคุณสมบัติความแม่นยำของเทคโนโลยีซึ่งประมวลผลเพียงแผ่วผ่านชิบที่บรรจุทรานซิสเตอร์นับล้านตัวใช้เวลาเพียงเสี้ยววินาทีได้อย่างแม่นยำ สีเข้มเคลือบมันวาวช่วยให้ดูเคร่งขรึมงามสง่าหากต้องการสีสันควรทำให้ตัวเครื่องหนาขึ้นเล็กน้อยอาจใช้สีด้านช่วยผ่อนคลายจับได้ถนัดมือ

ปัจจุบันคำว่า ศิลปะไทย กำลังจะถูกลืมเมื่ออิทธิพลทางเทคโนโลยีสมัยใหม่เข้ามาแทนที่สังคมเก่าของไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งโลกแห่งการสื่อสารได้ก้าวไปล้ำยุคมาก จนเกิดความแตกต่างอย่างเห็นได้ชัดเมื่อเปรียบเทียบกับสมัยอดีต โลกใหม่ยุคปัจจุบันทำให้คนไทยมีความคิดห่างไกลตัวเองมากขึ้น และอิทธิพลดังกล่าวนี้ทำให้คนไทยลืมตัวเราเองมากขึ้นจนกลายเป็นสิ่งสับสนอยู่กับสังคมใหม่อย่างไม่รู้ตัว มีความวุ่นวายด้วยอำนาจแห่งวัฒนธรรมสื่อสารที่รีบเร่งรวดเร็วจนลืมความเป็นเอกลักษณ์ของชาติ

เมื่อเราหันกลับมามองตัวเราเองใหม่ ทำให้ดูห่างไกลเกินกว่าจะกลับมาเรียนรู้ว่า พื้นฐานของชาติบ้านเมืองเดิมเรานั้น มีความเป็นมาหรือมีวัฒนธรรมอย่างไร ความรู้สึกเช่นนี้ ทำให้เราลืมมองอดีตตัวเอง การมีวิถีชีวิตกับสังคมปัจจุบันจำเป็นต้องดิ้นรนต่อสู้กับปัญหาต่าง ๆ ที่วิ่งไปข้างหน้าอย่างรวดเร็ว ถ้าเรามีปัจจุบันโดยไม่มีอดีต เราก็จะมีอนาคตที่คลอนแคลนไม่มั่นคง การดำเนินการนำเสนอแนวคิดในการจัดการเรียนการสอนศิลปะในครั้งนี้ จึงเป็นเสมือนการค้นหาอดีต โดยเราชาวศิลปะต้องการให้อนุชนได้มองเห็นถึง ความสำคัญของบรรพบุรุษ ผู้สร้างสรรค์ศิลปะไทย ให้เราทำหน้าที่สืบสานต่อไปในอนาคต

เทคโนโลยีมีส่วนช่วยผลักดันและพัฒนางานศิลปะให้มีความก้าวหน้า ทันสมัย สามารถทำให้งานศิลปะที่หลายคนว่าเป็นเรื่องยาก เปลี่ยนเป็นเรื่องที่ง่าย  เทคโนโลยีสามารถช่วยลดต้นทุนการผลิตงาน อีกทั้งยังเพิ่มจำนวนปริมาณงานได้ไม่จำกัดจำนวน แต่ถึงอย่างไรนั้นเทคโนโลยีก็ยังมีขีดจำกัดต่อการสร้างสรรค์งาน การที่เทคโนโลยีเป็นตัวช่วยต่อเติมงานศิลปะในปัจจุบันหรือศิลปะประจำชาติเรานั้น มุมมอง จุดประสงค์ของการสร้างงานนั้นแตกต่างกันตั้งแต่แรกเริ่มแล้ว อีกทั้งคุณภาพและคุณค่าของงานยังแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง ซึ่งการนำเทคโนโลยีเข้ามามีส่วนช่วยในงานศิลปะประจำชาติเรานั้นจึงต้องรู้จักที่จะนำมาใช้อย่างพอดี พอประมาณ ศาสตร์ศิลปะบางแขนง เทคโนโลยีในปัจจุบันไม่สามารถนำมาช่วยเสริมเติมแต่งได้ เนื่องจากเป็นศิลปะเฉพาะทางซึ่งต้องใช้กรรมวิธีแต่โบราณสร้างงานขึ้นมา เพื่อรักษารูปลักษณ์ รูปแบบ วิธีการสร้างสรรค์เอาไว้ นี่ก็คือคุณค่าอันสูงยิ่งในงานศิลปะ ที่ศิลปะในปัจจุบันนั้นไม่มีและไม่สามารถสร้างขึ้นมาได้ ศิลปะในปัจจุบันยังนับว่ายังขาดคุณค่าและความงามที่แท้จริงของงานศิลปะ ซึ่งถือเป็นสิ่งที่สำคัญจึงต้องรู้จักกับจุดแห่งความพอดี เกิดจุดถ่วงความสมดุลในการนำเทคโนโลยีมาใช้  คือการสร้างงานด้วยความเคารพต่อต้นแบบที่นำมา ให้เกียรติต่องานหรือบุคคลที่เราได้นำผลงานมาคัดลอก รู้จักการนำเทคโนโลยีเข้ามาร่วมใช้ในทางศิลปะอย่างพอเพียง ใช้อย่างพอประมาณเพื่อไม่ให้ไปทำลายความงามของศิลปะ ซึ่งจุดนี้เองตัวของผู้ผลิตสร้างสรรค์งานต้องพึงระลึกเสมอว่าการใช้เทคโนโลยีต่าง ๆ เข้ามาช่วยเสริมเติมแต่งในงานศิลปะ

การเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี นำมาซึ่งความเปลี่ยนแปลงต่องานศิลปะ

เทคโนโลยีเป็นคำตอบทางผลิตผลของสังคมเมือง ศิลปะมีส่วนช่วยให้เทคโนโลยีต่างๆเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็น นาฬิกา รองเท้า กระเป๋า แว่นตา เสื้อผ้า รถยนต์ รถประจำทาง จ้กรยานยนต์ มีคำว่ารสนิยมเป็นความหมายเกี่ยวกับความงามในสิ่งของที่คนในสังคมนิยมใช้ โลกปัจจุบันเทคโนโลยีที่ทันสมัยคงได้แก่ คอมพิวเตอร์ซึ่งเข้ามาเกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันมากมายในระบบดิจิตอล ระบบรถไฟฟ้า โทรศัพท์มือถือและคอมพิวเตอร์พีซีหรือโน๊ตบุ๊ก การนำมาใช้อาศัยศิลปะเป็นสื่อในการเข้าถึงและสะท้อนคุณค่าของเทคโนโลยีให้ผู้สนใจได้สัมผัส ดังเช่นคอมพิวเตอร์โน๊ตบุ๊กที่มีความบางเฉียบสะท้อนคุณสมบัติความแม่นยำของเทคโนโลยีซึ่งประมวลผลเพียงแผ่วผ่านชิบที่บรรจุทรานซิสเตอร์นับล้านตัวใช้เวลาเพียงเสี้ยววินาทีได้อย่างแม่นยำ สีเข้มเคลือบมันวาวช่วยให้ดูเคร่งขรึมงามสง่าหากต้องการสีสันควรทำให้ตัวเครื่องหนาขึ้นเล็กน้อยอาจใช้สีด้านช่วยผ่อนคลายจับได้ถนัดมือ เป็นต้น

การเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี นำมาซึ่งความเปลี่ยนแปลงต่องานศิลปะ ทั้งทางแนวคิด สุนทรียะ วัฒนธรรมการแสดง รวมทั้งการเสพ ดังเช่นเทคโนโลยีการพิมพ์ เทคโนโลยีการบันทึกภาพและเสียง หรือเทคโนโลยีด้านการขยายเสียง ที่เคยเปลี่ยนแปลงวงการหนังสือ หนัง และเพลงอย่างมหาศาลมาแล้วในอดีต

เช่นเดียวกันกับเทคโนโลยีอย่างอินเทอร์เน็ต ที่นำความเป็นไปได้แบบใหม่มาสู่ผู้คนและวงการนี้เช่นเดียวกัน ความเปลี่ยนแปลงที่อินเทอร์เน็ตที่ส่งผลต่อวงการศิลปะวัฒนธรรมที่ได้รับความนิยมในวิถีชีวิตผู้คนยุคปัจจุบัน อันได้แก่ หนัง เพลง และหนังสือ ซึ่งเป็นการพยายามมองหรือทำความเข้าใจกิจกรรมในโลกออนไลน์หรือสังคมอินเทอร์เน็ตให้กว้างไปจากเดิม และเฉพาะเจาะจงขึ้น

ในหลายครั้งที่ผ่านมา การพยายามทำความเข้าใจนี้ ได้ใช้การนำเอาคุณค่าหรือมุมมองแบบเก่ามารองรับหรือสวมทับสิ่งที่เกิดขึ้นใหม่ในโลกออนไลน์ โดยยังไม่ได้ตั้งคำถามหรือพยายามทำความเข้าใจที่มาของคุณค่าที่นำมาสวมทับให้ดีก่อน จนบางครั้งทำให้เกิดปัญหาต่อการทำความเข้าใจ (เช่นเรื่องทรัพย์สินทางปัญญา)

งานศิลปะต้องเป็นงานที่ผ่านการคิด จินตนาการ ออกมาเป้นผลงานที่สวยงาม การลอกเลียนแบบจึงยาก เพราะไม่มีการลอกกันได้ง่ายๆ จึงไม่แปลกที่ในอินเตอร์เน็ตจะมีการลอกผลงานเอาไปเป้นของตัวเองแบบหน้าด้านๆ โลกเรายิ่งง่ายมากขึ้น การลอกเลียนแบบจึงง่ายเป็นเท่าตัว แต่ก่อนการหาแรงบันดาลใจในการสร้างงานมันต้องมาจากสิ่งรอบตัวในตอนนั้นของศิลปินที่สร้างงาน กว่าจะได้งานออกมาซึ่งตอนนี้เด็กรุ่นใหม่ หาแต่ใน Google เท่านั้น เห็นแต่ในจอไม่เจอกับของจริง ไม่ได้เห็นจริงจึงไม่สามารถตอบโจทย์ของงานนั้นได้เลย เพราะเห็นแต่รูปกับข้อมูลที่อยู่หน้าจอเท่านั้น อะไรที่ได้มาง่ายเกินไปมักทำให้เราเข้าใจสิ่งนั้นแค่ผิวเผินเท่านั้น

ความสุขและความพอใจของการวิจารณ์งานศิลปะ

การพิจารณาแยกแยะศึกษาองค์รวมของงานศิลปะออกเป็นส่วนๆทีละประเด็น ทั้งในด้านทัศนธาตุ องค์ประกอบศิลป์ และความสัมพันธ์ต่างๆในด้านเทคนิคกรรมวิธีการแสดงออก เพื่อนำข้อมูลที่ได้มาประเมินผลงานศิลปะว่ามีคุณค่าทางด้านความงามทางด้านสาระและทางด้านอารมณ์ความรู้สึกอย่างไร การวิจารณ์งานศิลปะเป็นการแสดงออกทางด้านความคิดเห็นต่อผลงานทางศิลปะที่ศิลปินสร้างสรรค์ขึ้นไว้ โดยผู้วิจารณ์ให้ความคิดเห็นตามหลักเกณฑ์และหลักการของศิลปะ ทั้งในด้านสุนทรียศาสตร์และสาระอื่นๆ ด้วยการติชมเพื่อให้ได้ข้อคิดนำไปปรับปรุงพัฒนาผลงานศิลปะ หรือใช้เป็นข้อมูลในการประเมินตัดสินผลงาน และเป็นการฝึกวิธีดู วิธีวิเคราะห์ คิดเปรียบเทียบให้เห็นคุณค่าในผลงานศิลปะชิ้นนั้นๆ

การแสดงความคิดเห็นทางศิลปะ

เป็นเรื่องเกี่ยวกับทุกคนที่จะติชมหรือเรียกว่าให้ความวิจารณ์ตามความคิดเห็นของตน แค่คำวิจารณ์ควรจะเป็นความรู้ที่บริสุทธิ์ใจ มิใช่เพื่อหวังผลทางการค้าหรือกลั่นแกล้ง เพราะคำวิจารณ์อาจพลิกความรู้สึกของผู้ชมงานศิลปะให้ไขว่เขวได้ คือเห็นศิลปกรรมว่าชั้นสามัญว่าดีที่สุดและเห็นศิลปะชั้นเยี่ยมที่สุดเป็นธรรมดาสามัญ ดังนั้นคำวิจารณ์จึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุดที่จะช่วยให้ศิลปะเกิดประโยชน์อย่างแท้จริง ซึ่งบทบาทและหน้าที่ของผู้วิจารณ์ที่หนักและที่ยากยิ่งคือการประเมินคุณค่า เพราะการวิจารณ์ต้องทำหน้าที่เหมือนผู้พิพากษา วิพากษ์ผลงานศิลปะและเข้าไปเกี่ยวข้องกับตัวศิลปินอย่างเลี่ยงไม่ได้ จึงเป็นเหตุให้เกิดวิวาทะระหว่างผู้วิจารณ์กับศิลปินอยู่เป็นเนื่องๆ นานนับร้อยปีมาแล้วในประวัติศาสตร์

การวิเคราะห์งานศิลปะ มีจุดประสงค์ไม่ได้มุ่งที่ความสุข และความพอใจของผู้วิจารณ์แต่เพียงผู้เดียว แต่เป็นการแลกเปลี่ยนความรู้สึกกับคนอื่นที่ได้สัมผัสกับชิ้นเดียวกัน เป็นการค้นหาคุณค่า สิ่ิงที่เป็นความงาม และเป็นการอธิบายหรือตัดสินคุณค่า หรือระดับของผลงานนั้นว่าดีหรือมีข้อบกพร่องอย่างไร โดยอ้างอิงกับหลักวิชาการทางด้านศิลปะ ผนวกกับความรู้ ประสบการณ์ด้านศิลปะของผู้วิจารณ์ ซึ่งในแต่ละคนจะมีระดับไม่เท่ากัน และไมใช้หลักในการตัดสินว่าอะไรดีกว่าหรือดีที่สุด

คุณสมบัติของนักวิจารณ์ด้านงานศิลปะ

1. ควรมีความรู้เกี่ยวกับศิลปะทั้งศิลปะประจำชาติและศิลปะสากล
2. ควรมีความรู้เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ศิลปะ
3. ควรมีความรู้เกี่ยวกับสุนทรียศาสตร์ ช่วยให้รู้แง่มุมของความงาม
4. ต้องมีวิสัยทัศน์กว้างขวาง และไม่คล้อยตามคนอื่น
5. กล้าที่จะแสดงออกทั้งที่เป็นไปตามหลักวิชาการและตามความรู้สึกและประสบการณ์

ศิลปะการออกแบบที่มีคุณค่าทางด้านร่างกายและจิตใจ

ศาสตร์แห่งความคิดที่ต้องใช้ศิลป์ร่วมด้วย

เป็นการสร้างสรรค์และการแก้ไขปัญหาที่มีอยู่ เพื่อสนองต่อจุดมุ่งหมายและนำกลับมาใช้งานได้อย่างน่าพอใจ ซึ่งความสวยงาม เป็นสิ่งแรกที่เราได้สัมผัสก่อน คนเราแต่ละคนต่างมีความรับรู้เรื่อง ความสวยงาม กับความพอใจ มีประโยชน์ใช้สอยที่ดี เป็นเรื่องที่สำคัญมากในงานออกแบบทุกประเภท และมีแนวความคิดในการออกแบบที่ดี เป็นหนทางความคิด ที่ทำให้งานออกแบบสามารถตอบสนอง ต่อความรู้สึกพอใจ ชื่นชม มีคุณค่า บางคนอาจให้ความสำคัญมากหรือน้อย หรืออาจไม่ให้ความสำคัญเลยก็ได้ ดังนั้นบางครั้งในการออกแบบ โดยใช้แนวความคิดที่ดี อาจจะทำให้ผลงานหรือสิ่งที่ออกแบบมีคุณค่ามากขึ้นก็ได้

การตระหนักรู้และการให้ความสำคัญด้วยผลงานวิจัยหรืองานสร้างสรรค์ทางการออกแบบ ซึ่งบทสรุปของมันได้สะท้อนเจตนาของผู้ดำเนินการศึกษา เพื่อส่งต่อผลไปสู่ความงอกงามในภูมิปัญญาของสังคมในบริบทที่ใหญ่ขึ้น อาจนำไปถึงความรู้สึกหรือเจตนาที่เพิ่มหรือให้คุณค่า และอาจเลยหรือก้าวพ้นไปถึงการกำหนดนิยามความหมายใหม่ๆเพื่อให้มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงวิธีคิดและวิธีปฏิบัติ

คุณค่าของงานออกแบบที่มีผลทางด้านร่างกาย

คือคุณค่าที่มีประโยชน์ใช้สอยในชีวิตประจำวันโดยตรง สำหรับคุณค่าของงานออกแบบที่มีผลทางอารมณ์ความรู้สึกเป็นคุณค่าที่เน้นความชื่นชอบ พึงพอใจ สุขสบายใจ หรือความรู้สึกนึกคิดด้านอื่นๆ ไม่มีผลทางประโยชน์ใช้สอยโดยตรง เช่น งานออกแบบทางทัศนศิลป์ การออกแบบ ตกแต่ง ใบหน้าคุณค่าทางอารมณ์ความรู้สึกนี้ อาจจะเป็นการออกแบบ เคลือบแฝงในงานออกแบบ ที่มีประโยชน์ทางกายก็ได้ และคุณค่าของงานออกแบบที่มีผลทางทัศนคติ เน้นการสร้างทัศนคติอย่างใดอย่างหนึ่งต่อผู้พบเห็น เช่น อนุสาวรีย์สร้างทัศนคติให้รักชาติ กล้าหาญ หรือทำความดี งานจิตรกรรมหรือประติมากรรมบางรูปแบบ อาจจะแสดงความกดขี่ขูดรีด เพื่อเน้นการระลึกถึงทัศนคติที่ดีและถูกควรในสังคม เป็นต้น

การศึกษาเรียนรู้ทางด้านศิลปะและการออกแบบ

การเปลี่ยนแปลงกระบวนทรรศน์ใหม่นั้นมีผลสำคัญมากต่อพฤติกรรมการสร้างสรรค์ของบุคคลที่เกี่ยวข้องในกิจกรรมด้านศิลปะและการออกแบบในทุกๆส่วนขององค์ประกอบ เพราะต่างก็มีเหตุและเงื่อนไข รวมถึงสิ่งที่เป็นความคิดความเชื่อในรูปแบบที่คล้ายกัน เราอาจสังเกตเห็นความเปลี่ยนแปลงนี้ไปทีละน้อยๆ จากผู้ที่มีอิทธิพลต่อกระแสด้านศิลปะและการออกแบบในประเทศ ทีละเล็กทีละน้อย และเราก็คงหวังว่าสักวันหนึ่งความพยายามที่จะทำให้วิธีคิดในสังคมเปลี่ยนแปลงไป ก็คงจะมีคุณค่าไม่เพียงแค่ความพยายาม

การสร้างสรรค์ผลงานทางด้านศิลปะที่มีความเจริญก้าวหน้ามาจนถึงปัจจุบัน

จุดเริ่มต้นของการสร้างสรรค์สิ่งต่างๆในโลกนี้

เกิดจากความคิดสร้างสรรค์ ซึ่งเป็นคุณสมบัติพิเศษของมนุษย์ จึงมีการศึกษาและพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ของคนเราให้เจริญงอกงาม เพื่อเป็นพื้นฐานนำไปสู่ความเจริญก้าวหน้าของชาติบ้านเมือง เนื่องจากความคิดสร้างสรรค์สามารถที่จะฝึกฝน ทดลอง ปฏิบัติจนเกิดประสบการณ์ และนำไปสู่การค้นพบแนวทางใหม่ๆเพื่อการสร้างงานต่อไป การคิดริเริ่มในสิ่งที่แปลกใหม่เพื่อสนองความต้องการของตนเองและสังคม ดังนั้นการริเริ่มสร้างสรรค์จึงเป็นการกระทำให้ก้าวหน้าแปลกจากเดิมให้ดีขึ้น งดงามยิ่งขึ้น หรือมีคุณค่ายิ่งขึ้น การที่มนุษย์รู้จักการสร้างสรรค์ทำให้โลกได้รับการพัฒนาในด้านต่างๆมีความเจริญก้าวหน้าจนถึงปัจจุบัน และเชื่อว่าโลกจะเปลี่ยนไปสู่ความเจริญทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีต่อไปในอนาคตอย่างไม่หยุดยั้ง ตราบใดที่ยังมีการสร้างสรรค์อย่างต่อเนื่อง

การคิดสร้างภาพในจิตใจก่อนที่จะสร้างสรรค์ออกมาเป็นผลงานศิลปะ

โดยมีพื้นฐานมาจากการได้สัมผัส รับรู้ธรรมชาติและสภาพแวดล้อมจนเกิดแรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์งานศิลปะ สั่งสมเป็นประสบการณ์และความชำนาญ ขยายผลเป็นการสร้างสรรค์งานศิลปะด้วยจิตนาการ มิใช่เพียงการถ่ายทอดจากประสบการณ์และจากสิ่งที่ตามองเห็นเท่านั้น แต่เป็นการแสดงออกจากภายในสู่ภายนอก สะท้อนความคิดสร้างสรรค์อย่างอิสระและหลากหลาย ทั้งนี้ย่อมขึ้นอยู่กับสภาพการรับรู้ แรงบันดาลใจ และประสบการณ์ของผู้สร้างสรรค์งานที่แตกต่างกัน

ารรับรู้ทางการเห็นมีบทบาทสำคัญต่อการเรียนรู้ศิลปะ

โดยเฉพาะทัศนศิลป์ เพราะการรับรู้ทางการเห็นเป็นกระบวนการของการเห็นที่ได้เลือกสรรสิ่งที่เห็นเป็นข้อมูลของการรับรู้ แล้วป้อนเข้าสู่ความรู้สึกนึกคิดทางสมอง และจิตใจเป็นตัวแปรออกมาเป็นความหมาย จากสิ่งที่เห็นว่าเป็นอะไร หรือหมายถึง อะไรชั่วขณะที่เห็น และการแปลความหมายที่เห็นนั้นจะถูกต้องหรือเห็นด้วยกันทุกคนหรือไม่นั้นขึ้นอยู่กับมุมมองและประสบการณ์ทางการเห็นของแต่ละบุคคล เพราะฉะนั้นกระบวนการของการรับรู้ทางการเห็น นอกจากจะเป็นการปูพื้นฐาน และช่วยพัฒนาทางการเห็นเพื่อให้เป็นผู้มีทั้งประสบการณ์ทางการเห็นและรอบรู้ทางการเห็นเพื่อเป็นการเตรียมตนเองในการดูงานศิลปะและการวิจารณ์ศิลปะ การรับรู้ทางการเห็นของมนุษย์ จากการสัมผัสสิ่งรอบตัว

ปัจจุบันการถ่ายทอดสร้างสรรค์ผลงานทัศนศิลป์ไม่จำกัดอยู่กับการแสดงออกในลักษณะใดลักษณะหนึ่ง อาจเป็นการผสมกันทั้งการวาดเขียน การระบายสี การพิมพ์ ประติมากรรม รวมทั้งการผสมผสานทางเทคโนโลยีใหม่ๆ และวัสดุที่รองรับผลงาน อาจไม่ใชบนพื้นกระดาษ ผ้าใบ หรือเป็นรูปทรง 3 มิติ ธรรมดา อาจจะปรากฏอยู่บนสถาปัตยกรรมหรือภูมิประเทศ สิ่งแวดล้อมรอบตัวเรา หรือบนสื่อใหม่ๆที่มีการพัฒนาตลอดเวลา ศิลปะที่สร้างขึ้นเพื่อมุ่งสนองประโยชน์ทางใจ เป็นศิลปะที่ให้ความรู้สึกทางสุนทรียภาพให้อารมณ์สะเทือนใจ มีค่าต่อจิตใจมนุษย์ เป็นการสร้างศิลปะเพื่อศิลปะโดยมีแนวคิดในการสร้างประโยชน์ใช้สอยตามรูปลักษณ์ และศิลปะที่สร้างขึ้นเพื่อมุ่งสนองประโยชน์ทางกายเพื่อมุ่งประโยชน์ใช้สอยอย่างใดอย่างหนึ่ง นอกเหนือจากความชื่นชม